وسایل آشپزخانه چگونه باید چیده شود

همه ما می‌دانیم انجام یک کار اگر مطابق با ضوابط و مقررات استاندارد و تعریف شده باشد بهترین نتیجه را خواهد داد.به بیان ساده‌تر اگر همه ما قبل از انجام هر کاری شیوه صحیح و استاندارد آن را بدانیم، کار، درست و بدون عیب و نقص انجام خواهد شد.

چیدمان وسایل و تجهیزات در آشپزخانه از آن دسته کارهایی است که لازم است برای انجام آن به مقررات استاندارد توجه کرد.حتما با خواندن این جمله از خود می‌پرسید «چیدمان آشپزخانه در کدام نهاد یا موسسه برایش استاندارد تعریف شده است؟»

در این گزارش سعی شده شیوه صحیح و مهندسی چیدمان وسایل در آشپزخانه معرفی شود. مطالب موجود در این مقاله توسط وحید کمانه آرشیتکت و کارشناس طراحی ساختمان تهیه شده است.

طرز ساخت و ابعاد آشپزخانه و لوازم آن به صورت قابل‌ملاحظه‌ای در حال تغییر و تحول است. در یک آشپزخانه مهندسی‌ساز، تمام وسایل طوری چیده می‌شوند که غیرقابل تغییر بوده و دارای سطوح کاری و ذخیره مواد باشند. جنس مواد مورد استفاده در آشپزخانه، معمولا از جنس چوب- تخته، چند لا-نئوپان و پلاستیک هستند.

روی سطوح چوبی رو باز را می‌توان با پوششی از لاک چوب یا روکشی از پلاستیک پوشاند. قفسه‌‌های آشپزخانه به صورت چوبی یا تخته‌ای با روکش پلاستیکی هستند، استفاده از قفسه‌های فلزی برای قراردادن قابلمه و ماهی‌تابه بهتر است. در صورت کوچک‌بودن فضای آشپزخانه نصب درهای کشویی یا تاشو توصیه می‌شود. زیرا این درها در هنگام بازشدن فضای چندانی را اشغال نمی‌کنند.

از کابینت‌های طبقه‌دار برای نگهداری ظروف بزرگ و سنگین یا وسایلی که از آنها به ندرت استفاده می‌شود، می‌توان بهره گرفت. کابینت‌های دیواری عمق کمی دارند بنابراین از سطوح کاری زیر آنها می‌توان بدون هیچ مشکلی استفاده کرد. با گذاشتن ظروف چینی داخل این کابینت‌ها فرد می‌تواند بدون خم شدن، آنها را بردارد و به آنها دسترسی داشته باشد. کمدهای یکسره بلند برای نگهداری مواد پاک‌کننده و جارو و... مناسب هستند. می‌توان یخچال‌های خانگی کوچک، اجاق‌گازها یا مایکروویوها را با ارتفاع مناسب روی آنها قرار دارد.

سینک‌های ظرفشویی و تخته‌های آبگیری ظروف باید متناسب با داخل کابینت‌های طبقه‌دار باشند چون در داخل این کابینت‌ها می‌توان یک سطل زباله، ماشین ظرفشویی و چیزهای مصرفی دیگر را (در صورت لزوم یک آبگرمکن برقی) جای داد.

وجود دستگاه مکش هوا در بالای اجاق الزامی است، هودهای مکنده برای این کار بسیار مناسب هستند. یک تفاوت عمده بین سیستم مکش هوا و سیستم چرخشی وجود دارد و آن اینکه در سیستم‌های مکنده، باید حفره‌ای رو به بیرون تعبیه شود. این سیستم‌ها نسبت به سیستم‌های چرخشی کارآمدتر بوده و بیشتر مورد توجه افراد واقع می‌شوند.

در هنگام طراحی و نقشه‌کشی و به منظور ایجاد فضای کافی برای نگهداری و ذخیره مواد در آشپزخانه، باید به ابعاد کابینت‌ها و لوازم داخل آنها توجه کرد. اجاق‌های گازی و برقی مدرن باید طوری طراحی شوند که متناسب با لوازم دیگر بوده و در مجموع باعث سهولت روند کار در آشپزخانه شوند. در چنین محیطی باید از پریز به حد کافی استفاده کرد. یعنی برای هر منطقه کاری و آماده‌سازی موادغذایی، یک جفت پریز کافی است.

استفاده از سینک‌های ظرفشویی دو لنگه مناسب‌تر است چون از یک طرف آن برای آبگیری ظروف و از طرف دیگر برای قرار دادن ظروف کثیف استفاده می‌شود.ماشین ظرفشویی باید در طرف راست یا چپ سینک قرار گیرد. اگر فضای آشپزخانه بسیار کوچک باشد، ساخت آشپزخانه فشرده راه‌حل مشکل است.چون چنین آشپزخانه‌هایی نیاز به فضایی کم داشته و متناسب با لوازم دیگر هستند.

آشپزخانه‌ها باید طوری ساخته شوند که در جهت شمال به شرق یا شمال به غرب بوده و مجاور باغ‌های گل و گیاه و زیر زمین باشند. معمولا آشپزخانه باید به دروازه باغ، درب خانه، محل بازی بچه‌ها و حیاط دید داشته باشد و از لحاظ داخلی متناسب با آبدارخانه، ناهارخوری و اتاق نشیمن ساخته شود. هر چند آشپزخانه یک محل کار در داخل خانه است، ولی اتاقی است که کدبانوی خانه، بیشتر اوقات خود را در آن سپری می‌کند. بنابراین طراحی آن باید در نهایت دقت انجام شود.

همچنین اگر در داخل آشپزخانه میز ناهارخوری وجود داشته باشد، محلی مناسب برای جمع شدن افراد خانواده در کنار یکدیگر است. در طراحی آشپزخانه، نحوه استقرار کابینت‌ها و لوازم باید استاندارد باشد تا ضمن اینکه مقدار فضای چرخش و تردد را کاهش می‌دهد، فضای کافی برای حرکت آزادانه را فراهم سازد.در صورت امکان، کار به حالت ایستاده باید به حداقل رسیده و وضعیت نامناسب بدن بر حسب کار، ارتفاع وسایل و اندازه بدن فرد کاهش یابد. همچنین تامین روشنایی مناسب سطوح کاری امر مهمی محسوب می‌شود.نحوه چیدن وسایل آشپزخانه باید طوری باشد که فرد در هنگام کار از راست به چپ حرکت کند. سیکل صحیح کار در آشپزخانه شامل استفاده از سطوح نگهداری وسایل آشپزی، تدارک موادغذایی، شست‌وشوی ظروف در سینک و آبگیری ظروف است.